Kuchnia włoska kojarzy się dość jednoznacznie z pizzą i makaronem. Jednak rodowici Włosi z pobłażaniem patrzą na nasze przekonania. Dla nich tradycyjna kuchnia to specjały, które w Polsce serwuje się stosunkowo rzadko. Na przykład gnocchi.
Co to są gnocchi?
Gnocchi to włoskie kluski ziemniaczane, w smaku nieco podobne do naszych rodzimych kopytek. Robi się je z ziemniaków ugotowanych w mundurkach (dzięki temu mają bogatszy smak), jajek i mąki pszennej.
Gnocchi to taka kluseczka na jeden raz – nie ma potrzeby jej kroić przed włożeniem do ust. Jest nieduża i karbowana. Ten oryginalny kształt to nie kwestia walorów dekoracyjnych (choć trzeba przyznać, że tak przygotowane kluseczki wyglądają bardziej apetycznie od gładkich), ale też smakowych – w rowkach zbiera się sos, dzięki czemu smak gnocchi jest bardziej wyrazisty. Niewykluczone, że to właśnie dlatego gnocchi są bardziej znane na świecie od naszych kopytek, chociaż w istocie rzeczy smak ich jest podobny. Bardziej jednak prawdopodobne, że to po prostu włoski rodowód „robi robotę”.
Jak się robi gnocchi?
Chciałoby się powiedzieć, że podobnie jak kopytka, jednak nie do końca tak jest. O ile nasze kopytka trudno uznać za kulinarne dzieło sztuki, o tyle włoskie gnocchi na pewno na takie miano zasługują. To jeden z sekretów tradycyjnej kuchni włoskiej, a na przygotowanie tych idealnych każda włoska pani domu ma swój sprawdzony patent.
Podstawowy przepis na gnocchi to połączenie ziemniaków, mąki i jajek, a dokładniej przygotowujemy:
– kilogram ziemniaków
– ¾ szklanki mąki,
– 1 jajko,
– łyżkę masła,
– sól i pieprz do smaku.
Do zrobienia gnocchi potrzebne będą ziemniaki ugotowane w mundurkach. Wcześniej oczywiście trzeba je dobrze wyszorować. Ugotowane i ostudzone ziemniaki przepuszczamy przez praskę, dodajemy mąkę, jajko i masło. Wyrabiamy na gładką masę, dzielimy na części i rozwałkowujemy na cienkie wałki – średnica ok. 2 cm. Kroimy na niewielkie kawałki, rolujemy palcem i obrabiamy widelcem by powstały rowki. Techniki i cele są różne – można robić rowki na całej powierzchni gnocchi lub tylko z jednej strony.
Tak przygotowane gnocchi gotujemy we wrzątku – wrzucamy do garnka na około 3 minuty. Gdy wypłyną na powierzchnię, są gotowe.
Uwaga: młode ziemniaki nie nadają się do robienia tych kluseczek. Mają w sobie zbyt dużo wody, trudno ugotować je w mundurkach. Aby gnocchi się udały, należałoby dodać do nich dużo mąki, co niestety popsułoby ich smak i konsystencję.
Różne wersje gnocchi
Najpopularniejszą wariacją są kolorowe gnocchi. „Farbowanie” odbywa się za pomocą barwników spożywczych lub naturalnych składników np. kurkumy, soku ze szpinaku, soku z buraków itp.
Podstawowy przepis na gnocchi był modyfikowany przez lata (pierwotnie zresztą ziemniaki nie były jego składnikiem) i w tej chwili można delektować się tymi pysznymi kluskami w różnych wersjach.
Można też pójść krok dalej i zastąpić ziemniaki innymi warzywami, np. dynią, marchwią lub burakiem. Nada się każde warzywo, które po ugotowaniu będzie jednolicie gładkie i zbite. Najlepiej stawiać na twarde warzywa.
W którym regionie Włoch najczęściej serwuje się gnocchi?
Gnocchi znane są w całych Włoszech i właściwie wszędzie można liczyć na możliwość ich skosztowania. Jednak to tak jak z kluskami śląskimi – niby można zjeść wszędzie, ale na Śląsku smakują najlepiej.
Za stolicę gnocchi uważa się region Trydent-Górna Adyga. Tu ziemniaczane kulki z rowkami serwowane są najczęściej i chyba na najwięcej sposobów. Zdania są jednak podzielone, bo według innych gustów kulinarnych najlepsze gnocchi serwuje się w Abruzji i Lacjum.
Jak jeść gnocchi? Propozycje podania
Jak jeść gnocchi to pytanie, na które odpowiadać można bardzo, bardzo długo. Gnocchi, przez to, że tak proste i same w sobie dość neutralne w smaku, mogą być bazą dla wielu ciekawych potraw. Najczęściej towarzyszą mięsom lub rybom, ale można je też zapiekać, serwować z sosami lub traktować jako przekąskę w połączeniu z dipami.
Gnocchi w sosie gorgonzola
Gorgonzola to miękki ser o bardzo wyrazistym smaku. Świetnie nadaje się do robienia na jego bazie sosów. Jak wszystko we włoskiej kuchni, tak i zrobienie sosu z gorgonzoli jest niezwykle proste. Ser kroimy w drobną kostkę, rozpuszczamy na głębokiej patelni, dodajemy śmietanę i chwilę gotujemy. Jeśli trzeba, doprawiamy do smaku, np. solą, pieprzem, gałką muszkatołową. Tak przygotowanym sosem polewamy świeżo ugotowane gnocchi.
Zupa z gnocchi
Gnocchi świetnie sprawdzi się jako dodatek do zup typu krem, do których zwykle dodaje się groszki ptysiowe lub grzanki. Te włoskie kluseczki dobrze komponują się z zupą grzybową, szpinakową, dyniową lub groszkową. Gnocchi dodaje się do zupy tuż przed podaniem, by nie dopuścić do zbyt obfitego namoczenia klusek.
Gnocchi z pesto
Gnocchi di Patate al Pesto, czyli po prostu kluski ziemniaczane z pesto to często widywana na włoskich stołach wariacja z pesto i gnocchi w rolach głównych. Podobnie jak gnocchi, tak i pesto jest jednym z filarów kuchni włoskiej. Pesto to nic innego jak połączenie bazylii, parmezanu, orzeszków piniowych i oliwy z oliwek. Najczęściej pesto jest dodatkiem do makaronu, ale równie dobrze można je serwować właśnie z gnocchi.
Gnocchi z sosem pomidorowym – czyli gnocchi alla sorrentina
Włoski sos pomidorowy kojarzy się głównie z makaronem i pizzą, ale równie serio w jego towarzystwie jada się gnocchi. Sos można zrobić ze świeżych pomidorów lub gotowego przecieru. W każdym przypadku przyda się bazylia, czosnek i sól do smaku i jakieś 20 minut gotowania na wolnym ogniu. Do znanego na cały świat przepisu czyli gnocchi alla sorrentina trzeba dodać do gorących klusek także kawałeczki mozzarelli i posypać parmezanem podczas układania na talerzu (najlepiej warstwami, jak lazanię). Potem, obficie polane sosem włożyć na 5 minut do gorącego pieca i pyszne włoskie danie gotowe! Można wykorzystać świeże listki bazylii do dekoracji.
Gnocchi z kurczakiem (lub innym mięsem)
Na koniec pora na odwrócenie ról – tym razem gnocchi będzie tylko towarzystwem i dodatkiem do kurczaka. Można podać je także z gulaszem, mięsem duszonym, piersią indyka lub jakimkolwiek ulubionym mięsem. Mięso lub rybę trzeba przyrządzić według konkretnego przepisu. Dobrze, aby był to przepis uwzględniający powstanie sosu na bazie tegoż mięsa, którym będzie można polać gnocchi.
Ta wersja jest bardziej naszym rodzimym rozwiązaniem ponieważ we Włoszech mięso podaje się zazwyczaj z chlebem lub ziemniakami. Gnocchi na Półwyspie Apenińskim najczęściej podaje się po prostu okraszone różnego rodzaju sosami jako pierwsze danie zamiast standardowego makaronu.
Święto gnocchi
Brzmi to niemal abstrakcyjnie, ale niepozorne gnocchi doczekały się we Włoszech swojego święta i to obchodzonego nie raz w roku, ale co miesiąc. Dokładnie 29 dnia każdego miesiąca we włoskich domach jada się gnocchi. Korzenie tego święta trudno jednoznacznie ustalić, niemniej przywiązanie Włochów do tej tradycji jest tak silne, jak do pizzy, makaronu i kawy.
